Utwory i ochrona praw autorskich

Prawo autorskie chroni utwory - rezultaty działalności twórczej człowieka, posiadające indywidualny charakter, ustalone w jakiejkolwiek postaci. Ustawa wymienia przykładowo utwory chronione prawem autorskim, w tym: wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe), utwory plastyczne, fotograficzne, lutnicze, wzornictwa przemysłowego, architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne, muzyczne i słowno-muzyczne, sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne, audiowizualne (w tym filmowe).Nie jest to jednak katalog wyczerpujący, a jedynie przykładowy.

Warto dodać, że utwory mogą być jednocześnie chronione jako:

  • znaki towarowe Ochrona znaków towarowych
  • znaki przemysłowe Ochrona znaków towarowych
  • wynalazki Patenty

Wspólnie z naszymi Klientami tworzymy strategie optymalnej ochrony własności intelektualne

Doradztwo

Przeprowadzamy także audyty IP, badamy przebieg dotychczasowej ochrony i zarządzania własnością intelektualną, ustalamy co wymaga poprawy

Audyty IP

Indywidualny charakter utworu w ogromnym uproszczeniu oznacza, że wyróżnia się on choćby w minimalnym stopniu na tle istniejących wcześniej dzieł.

A działalność twórcza ma miejsce zawsze wtedy, gdy subiektywnie dochodzi do aktu kreacji. Przeciwieństwem działalności twórczej są działania odtwórcze, mechaniczne czy stanowiące realizację narzuconych z góry wytycznych.

Ochrona utworu, w odróżnieniu na przykład od znaku towarowego...

nie wymaga ani rejestracja, ani wnoszenie opłat urzędowych. Utwór podlega ochronie z momentem jego ustalenia. Wystarczy nadać utworowi jakąkolwiek postać umożliwiającą innemu odbiorcy zapoznanie się z treścią utworu. Ochrona utworu nie jest również zależna od jego wartości, przeznaczenia czy sposobu wyrażenia.

Twórcą może być:

osoba pełnoletnia, dziecko, osoba posiadająca pełnię praw czy ubezwłasnowolniona. Dla uzyskania ochrony twórca nie musi też posiadać żadnego wykształcenia czy kwalifikacji.

Prawo autorskie chroni wyłącznie sposób wyrażenia, a zatem forma jaką nadano utworowi.

Nie stanowią przedmiotu ochrony prawa autorskiego:

  • odkrycia
  • idee
  • procedury
  • metody i zasady działania
  • koncepcje matematyczne

Sam pomysł na stworzenie dzieła, nawet najbardziej szczegółowy również nie będzie objęty ochroną.

Odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania mogą być chronione patentem.

Audyty IP

W ip.land analizę konkretnej sprawy rozpoczynamy zawsze od oceny, czy dany wytwór posiada cechy utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a w konsekwencji - czy podlega ochronie prawno-autorskiej. 

W tym celu konieczne jest w szczególności...

przestudiowanie procesu, który doprowadził do powstania utworu oraz ewentualnie porównanie go z innymi, znanymi utworami obecnymi w domenie publicznej.

Taka specjalistyczna analiza pozwala zminimalizować ryzyko niekorzystnych skutków wynikających np.

z wszczęcia procesu o odszkodowanie za naruszenie majątkowych praw autorskich, mimo braku spełniania przez utwór kryteriów ochrony.

Otrzymałaś/Otrzymałeś pozew o naruszenie praw autorskich albo wezwanie do zaprzestania naruszeń?

Napisz do nas na adres:

kancelaria@ip.land

Doradzamy także, w jaki sposób optymalnie chronić swoje prawa własności intelektualnej

Więcej informacji odnajdziesz tutaj:

Doradztwo

Zachęcamy także do zapoznania się z informacjami o przebiegu postępowań sądowych w sprawach o naruszenie praw własności intelektualnej.

Spory i postępowanie sądowe

W przypadku dzieł stanowiących wynik inspiracji cudzą twórczość mówimy o utworach inspirowanych. Utwory te stanowią samodzielny przedmiot ochrony prawa autorskiego.

Przykładem takiego utworu będzie utwór muzyczny powstały w wyniku inspiracji zaczerpniętej z tematu dzieła plastycznego.

  1. Utwór inspirowany jest często mylony z utworem zależnym, jakim jest adaptacja, przeróbka czy tłumaczenie.
  2. W ogromnym uproszczeniu z tą drugą kategorią utworów mamy do czynienia wówczas, gdy z utworu pierwotnego przyjęte zostają elementy o charakterze twórczym i indywidualnym.
  3. Wówczas powstaje tzw. utwór zależny (opracowanie), które również jest przedmiotem ochrony prawa autorskiego, przy czym warunkiem korzystania i rozporządzania nim, jest uprzednie uzyskanie w tym zakresie zgody twórcy utworu pierwotnego oraz późniejsze odpowiednie oznaczenie utworu.

Przedmiotem prawa autorskiego są również:

  • zbiory
  • antologie
  • wybory
  • bazy danych spełniające cechy utworu nawet jeżeli zawierają niechronione materiały

Warunkiem uzyskania takiej ochrony jest to...

aby przyjęty w nich dobór, układ lub zestawienie miał twórczy charakter.

Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie podlegają natomiast ochronie:

  • akty normatywne lub ich urzędowe projekty
  • urzędowe dokumenty
  • materiały
  • znaki i symbole
  • opublikowane opisy patentowe lub ochronne
  • proste informacje prasowe

Z chwilą ustalenia utworu, po stronie twórcy powstają osobiste prawa autorskie oraz majątkowe prawa autorskie.

Osobiste prawa autorskie

są nieograniczone w czasie, niezbywalne i nie podlegają zrzeczeniu się.

Obejmują:

  • prawo twórcy do autorstwa utworu
  • oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo
  • nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania
  • decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności
  • nadzoru nad sposobem korzystania z utworu

Majątkowe prawa autorskie

poza wyjątkami przewidzianymi w ustawie, przysługują twórcy.

Obejmują:

  • prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

Podlegają one dziedziczeniu, mogą być przedmiotem obrotu, są ograniczone w czasie.

Z chwilą stworzenia utworu po stronie twórcy powstaje monopol na korzystanie i rozporządzanie utworem, a także na czerpanie z niego korzyści.

Oznacza to, że co do zasady bez zgody twórcy nie jest możliwy na przykład obrót egzemplarzami utworu, jego rozpowszechnianie czy udostępnianie.

Jeżeli dojdzie do naruszenia autorskich praw majątkowych twórca może domagać się między innymi:

  • zaniechania naruszeń
  • usunięcia skutków
  • naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych albo poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności stosownego wynagrodzenia
  • wydania uzyskanych korzyści
  • ogłoszenia w prasie oświadczenia

Co jeżeli dojdzie do zagrożenia albo naruszenia autorskich praw osobistych?

W takim wypadku twórca może żądać zaniechania tego typu działań, dopełnienia czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, a jeżeli naruszenie było zawinione, może nadto domagać się zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany przez twórcę cel społeczny.

Chcesz uzyskać więcej informacji na temat ochrony praw autorskich, roszeń i możliwości dochodzenia ich przed sądem?

Więcej informacji odnajdziesz tutaj:

Spory i postępowanie sądowe

Prawo autorskie dopuszcza możliwość umownego przeniesienia autorskich praw majątkowych lub udzielenia licencji.

Skutkiem umowy przenoszącej autorskie prawa majątkowe jest co do zasady nieograniczone w czasie przejście autorskich praw majątkowych na nabywcę w zakresie określonym w umowie. Przedmiotem umowy licencyjnej jest natomiast z reguły czasowe udzielenie zgody na określone w niej korzystanie z utworu.

Umowy licencyjne zawsze są wypowiadalne

Chciałabyś/Chciałbyś podpisać umowę o przeniesienie autorskich praw majątkowych albo umowę licencyjną?

Napisz do nas na adres:

Spory i postępowanie sądowe

Zastanawiasz się jak chronić swoje prawa autorskie?

Pomagamy naszym Klientom tworzyć strategię ochrony praw własności

Doradztwo

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych przyjmuje zasadę, że...

przejście autorskich praw majątkowych następuje na polach eksploatacji wyraźnie wymienionych w umowie.

Czym jednak są owe pola eksploatacji?

Najogólniej mówiąc są to sposoby ekonomicznego korzystania z utworu.

Ustawa o prawach autorskich przykładowo jako pola eksploatacji wymienia:

  • w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu - wytwarzanie egzemplarzy utworu, na przykład techniką drukarską, zapisu magnetycznego czy techniką cyfrową
  • w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo jego egzemplarzy
  • w zakresie rozpowszechniania utworu w inny sposób - publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie.

To wyliczenie nie jest wyczerpujące, w praktyce pól eksploatacji jest znacznie więcej.

Ustawa przewiduje dwa rodzaje umów licencyjnych - licencje niewyłączną i licencję wyłączną.

Licencja wyłączna

Charakteryzuje się tym, że przyznaje licencjobiorcy wyłączności korzystania z utworu w określony sposób, a twórca nie może pozwolić korzystać z utworu innym osobom na tych samych polach eksploatacji.

Licencja niewyłączna

Nie zawiera tych ograniczeń. Jeżeli umowa nie zastrzega wyłączności należy przyjąć, że jest to licencja niewyłączna.

Zarówno umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych, jak i umowa licencji wyłącznej wymagają zachowania formy pisemnej, pod rygorem nieważności.

To tylko wybrane klauzule umów przenoszących majątkowe prawa autorskie i umów licencyjnych.

Dobrze przygotowana umowa przeniesienia lub umowa licencyjna powinna w sposób prawidłowy regulować także inne kwestie, takie jak prawa zależne, wynagrodzenie, sposób realizacji autorskich praw osobistych, nadzór autorskich i wiele, wiele innych.

Z przeprowadzonych przez nas dotychczas audytów wynika, że umowy zawierane z twórcami często wcale nie regulują albo nieprawidłowo regulują przejście praw autorskich

Audyty IP

Prawnicy ip.land posiadają wieloletnie doświadczenie w przygotowywaniu umów dotyczących praw autorskich i doradztwie. Występowali także w wielu sporach o naruszenie praw autorskich i praw pokrewnych.

Potrzebujesz wsparcia w tym zakresie? Napisz do nas na adres:

kancelaria@ip.land

Zwalczanie nieuczciwej konkurencji

Czasami dla zapewnienia pełnej ochrony praw naszych Klientów, sięgamy do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Ustawa zakazuje działań, które naruszają albo zagrażają interesom przedsiębiorcy, są sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami. Do czynów nieuczciwej konkurencji zalicza się między innymi: oznaczenie przedsiębiorstwa, towarów lub usług, które wprowadza w błąd, nieuczciwą lub zakazaną reklamę, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku. Nie jest to zamknięty katalog czynów nieuczciwej konkurencji.

Ustawa zabrania naśladownictwa!

Kopiowania postaci produktów i ich opakowań, naśladowanie cech funkcjonalnych, budowy, konstrukcji czy formy.

Ustawa ma zapewniać...

uczciwą konkurencję na rynku, pozwala chronić się przed używaniem oznaczeń, które wprowadzają klientów w błąd co do tego od kogo nabywają towary lub usługi, jakie jest ich pochodzenie czy jakość.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest też...

rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd wiadomości na temat innych podmiotów (konkurentów), a także reklama sprzeczna z prawem, dobrymi obyczajami, wprowadzająca w błąd czy wykorzystująca lęki, niepokoje lub łatwowierność.

Przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji zakazują ujawniania, wykorzystywania czy pozyskiwania tajemnic konkurencyjnych przedsiębiorstw.

Za objęte tajemnicą uznaje się wszelkie informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne, handlowe i inne posiadające wartość gospodarczą, jeżeli uprawniony podejmował działania w celu utrzymania ich w poufności i nie zostały udostępnione osobom trzecim.

Jeżeli dojdzie do czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może się domagać między innymi:

  • zaniechania niedozwolonych działań i usunięcia ich skutków
  • złożenia oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie
  • naprawienia wyrządzonej szkody
  • wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści czy zasądzenia nawiązki

Ochrony przed czynami nieuczciwej konkurencji można dochodzić w postępowaniach sądowych

Niektóre czyny nieuczciwej konkurencji są także zagrożone karą.

Spory i postępowania sądowe

Jeżeli

  • jesteś ofiarą czynów nieuczciwej konkurencji i chciałabyś/chciałbyś chronić swoje prawa?
  • otrzymałaś/otrzymałeś wezwanie do zaprzestania czynów nieuczciwej konkurencji albo pozew?

Skontaktuj się z nami:

kancelaria@ip.land